در حالي که بنابر آخرين آمار رسمي منتشر شده در سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي، شرکت رايتل به عنوان تنها اپراتور نسل سوم کشورمان تاکنون شبکه 3G خود را براي 10 هزار مشترک تهراني و کرجي مهيا کرده است؛ اما در سال گذشته ميلادي، چهار اپراتور مخابراتي منطقه خليج فارس (شرکت اتصالات در امارات و سه اپراتور موبايل در عربستان سعودي يعني STC، موبايلي و زين)، موفق شدند که عرضه خدمات LTE (يا نسل 3.9) را در کشورهاي خود آغاز کنند.
بنابر نظر اکثر کارشناسان مخابراتي، منطقه خاورميانه هنوز در ابتداي مسير توسعه LTE قرار دارد. آمار و ارقامي ارايه شده در کنفرانس LTE در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا که در اخيراً در امارات متحده عربي برگزار شد، نشان داد که تعداد اشتراکهاي LTE در اين منطقه هنوز بسيار کم و در حد چند هزار مشترک است.
نصف مشترکان LTE در آمريکا هستد.
البته اين وضعيت فقط مختص منطقه خاورميانه نيست، زيرا LTE يک فناوري جديد محسوب ميشود و تعداد مشترکان آن در جهان در پايان سه ماه اول 2012 فقط در حدود 15ميليون نفر بوده است که بيش از نيمي از آن فقط به اپراتور آمريکايي Verizon با 8 ميليون مشترک متعلق بوده است.
يکي از فاکتورهاي اصلي مؤثر در پايين بودن استقبال از فناوري LTE در خاورميانه يا مناطق ديگر، کمبود تجهيزات مناسب مرتبط به اين فناوري است. تجهيزات LTE که در منطقه خاورميانه تاکنون عرضه شدهاند، تقريباً همگي به مودمها (دانگلهاي) USB مجهز به فناوري LTE محدود شدهاند و عملاً خبري از هندستها نيست. البته اخيراً شرکت زين عربستان يک روتر LTE/Wi–Fi نيز به بازار عرضه کرده است.
به نظر ميرسد که اپراتورهاي اتصالات، STC و زين؛ در حال بررسي تحولات بازار تجهيزات LTE هستند و در فکر آغاز همکاري با سازندگان تجهيزات با هدف معرفي تجهيزات جديد LTE بخصوص تلفنهاي هوشمند و تلبتهاي مجهز به LTE ميباشند.
در مجموع، اپراتورهاي خاورميانه در مقايسه با همتايان اروپايي و آمريکايي خود، در بازار تجهيزات کمتر فعال بودهاند، اما ورود قابل بحث آنها به بازار LTE، آنها را به طور مستقيم، به سوي فروش تجهيزات LTE در کشورهايشان درگير ميکند که ميتوان از يک فرصت قابل توجه نام برد.
iPad هاي جديد مجهز به LTE در خاورميانه کار نميکنند!
اين واقعيت که اپراتورهاي خاورميانه به تجهيزات مناسب براي توسعه LTE دسترسي ندارند، با عرضه نسخه شماره سه iPad اَپل در اين بازارها به اثبات رسيد. در واقع، اپراتورهاي اين منطقه اميدوار بودند که اين نسخه که مجهز به LTE است نياز به اينگونه تجهيزات را در منطقه بر طرف سازد، اما اميدشان نقش بر آب شد، زيرا نسخه اخير iPad به گونهاي طراحي شده است که متناسب با باندهاي فرکانسي مورد استفاده براي LTE در بازار آمريکاي شمالي است (باندهاي 700مگاهرتز و 2.1گيگاهرتز) که هيچ يک از آنها در منطقه خاورميانه کاربرد ندارد.
تغيير استراتژي اتصالات براي توسعه LTE
اپراتورهاي خاورميانه هنوز در مراحل اوليه توسعه سيستمهاي قيمتگذاري و ترغيب مشتريان به استفاده از LTE قرار دارند. البته نشانههايي از اينکه اپراتورها تصميم دارند تا LTE را با هزينههاي پايينتر که قابل تحمل براي مشتريان باشد، مشاهده ميشود. براي نمونه، شرکت اتصالات قيمت دانگل LTE را از 799درهم به 599درهم (يا به صورت رايگان يا 159درهم و يا 359درهم به همراه استفاده از يکي از طرحهاي ارائه خدمات شش ماهه يا 12 ماهه ديتا) کاهش داده است. همچنين اتصالات برنامه بازاريابي خدمات LTE را از تمرکز بر جنبههاي تکنيکي و قابليتها (مثل معرفي LTE به عنوان فناوري 4G و توجه به معيارهاي سرعت دانلود) که اهميت کمتري دارند تغيير داده است و تمرکز خود را بر نياز واقعي مشتريان و ترويج پيامهاي تبليغاتي مرتبط با آن سوق داده است. اين پيامها، منافع پنهان LTE را بهتر نشان ميدهند. مثلاً «850 تصوير را در زماني که در حال خوردن قوه هستيد، آپلود کنيد»، نمونهاي از اين پيامها هستند.
تعدد طيف فرکانسي مورد استفاده و چالشهاي مشترکان
يکي ديگر از ويژگيهاي قابل توجه توسعه LTE در خاورميانه اين است که روشها و باندهاي فرکانسي متعددي در اين منطقه استفاده ميشود. در عربستان سعودي، اپراتورهاي موبايل داخلي در ابتدا اميدوار بودند که از باند فرکانسي 2.6گيگاهرتز براي FDD–LTE استفاده کنند،اما اين باند در دسترس آنها نبود، زيرا فقط مورد استفاده ارتش اين کشور است.
متعاقبا شرکت STC عربستان نيز تصميم گرفت که TD-LTE را در طيف 2.3گيگاهرتز راهاندازي کند، با اين توجيه که اين نوع از TLE در چين و هند استفاده ميشود. اپراتور دوم سعودي يعني موبايلي نيز از TD–LTE در طيف 2.3گيگاهرتز استفاده ميکند. البته شرکت زين، اپراتور سوم اين کشور، از FDD–LTE در باند 1.8گيگاهرتز بهره ميبرد.
در امارات نيز شرکت اتصالات FDD–LTE را در باند 2.6گيگاهرتز راهاندازي کرده است و قصد دارد که آن را در باند 1.8گيگاهرتز و باند فرکانسي مخصوص سرويسهاي ديجيتالي در زماني که در دسترس قرار گيرد نيز مورد بهرهبرداري قرار گيرد.
شرکت Du دومين اپراتور اين کشور نيز قصد دارد از باند 1.8گيگاهرتز براي راهاندازي LTE استفاده کند. بحرين نيز اخيراً يک پروسه تخصيص طيف فرکانسي را آغاز کرده است که انتظار ميرود طي آن، طيف 2.6گيگاهرتز براي راهاندازي خدمات LTE در اين کشور اختصاص داده شود.
چنين تنوع و تعددي در انتخاب روشها و طيفهاي فرکانسي، براي کاربراني که تمايل دارند تا از تجهيزات LTE خود در هنگام جابهجايي در کشورهاي حاشيه خليج فارس استفاده نمايند، مشکلات قابل توجهي را به همراه دارد.
بنابراين به نظر ميرسد که رگولاتورها و فعالان اين صنعت بايد سعي کنند تا با اتخاذ تدابير مناسب، يک طيف فرکانسي هماهنگ در تمام اين منطقه مورد استفاده قرار گيرد. به هر حال افزايش دسترسپذيري تجهيزات LTE، افزيش دسترسپذيري شبکههاي LTE و ترويج بيشتر LTE توسط اپراتورها، به توسعه تدريجي سرويسهاي جديد مبتني بر LTE در منطقه خليج فارس کمک خواهد نمود.
البته توسعه سريع اين فناوري در منطقه، قابل تصور نخواهد بود، به طوري که سازمان ITM، پيشبيني کرده است که تعداد اشتراکهاي LTE در منطقه خاورميانه در پايان سال 2016، تنها به حدود 15ميليون خواهد رسيد.